شرایط نسخشرایط نسخ ، امور لازم در تحقق نسخ‌اند. ۱ - تعریفشرایط نسخ، عبارت است از ویژگی‌هایی که در حقیقت نسخ داخل نمی‌باشد، ولی وقوع نسخ به تحقق آنها بستگی دارد؛ به این معنا که از وجود شرط ، نسخ لازم نمی‌آید، ولی با عدم شرط، نسخ نیز منتفی می‌گردد. برخی از آن ویژگی‌ها که مورد اتفاق می‌باشد عبارت است از: ۱. حکم، قابلیت نسخ شدن را داشته باشد؛ به این معنا که از احکام اساسی و ضروری دین نباشد و حُسن آنها به اختلاف زمان، مکان و افراد حسن مختلف نشود؛ به بیان دیگر، اقتضای حسن و قبح داشته و حسن و یا قبح آن قابل سقوط باشد؛ اما اگر علت تامه برای حسن باشد و حسن آن قابلیت سقوط نداشته باشد مانند وجوب ایمان به حق تعالی یا قبح آن قابلیت سقوط نداشته باشد مانند حرمت کفر و ظلم در نسخ آن اختلاف وجود دارد؛ ۲. نسخ، به وسیله دلیل شرعی انجام گیرد؛ بنابراین، اگر به سبب مرگ شخص، حکم از وی برداشته شود، نسخ نامیده نمی‌شود، بلکه به آن « سقوط تکلیف » اطلاق می‌گردد؛ ۳. منسوخ، حکم شرعی باشد. [۱]
اصول الفقه، زهیرالمالکی، محمد ابوالنور، ج۳، ص۹۹.
[۲]
اصول الفقه الاسلامی، زحیلی، وهبه، ج۲، ص۹۵۳.
[۴]
تقریرات اصول، شهابی، محمود، ص (۱۰۱-۱۰۰).
[۵]
اصول الفقه، خضری، محمد، ص۲۹۹.
۲ - پانویس
۳ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۵۱۵، برگرفته از مقاله «شرایط نسخ». |